รอยอดีต ณ ดอยกองมู สบสวรรค์บนพื้นพิภพ

มีหลายเมืองบนโลกใบนี้ที่ถูกเรียกขาน และบ้างก็เรียกขานตนเองว่า แชงกริล่า (Shangri-La) หรือเมืองแมนแดนสวรรค์บนพื้นพิภพ ดินแดนในอุดมคติกลางหุบเขาพระจันทร์สีน้ำเงิน (Blue Moon Valley)

        ที่ซึ่งมีฤดูใบไม้ผลิตลอดปี มีผู้คนพลเมืองที่ไม่เห็นแก่ตัวจนไม่จำเป็นต้องมีทหารตำรวจคอยดูแล ผู้คนทำงานแต่พอดี ไม่มีคนอดอยากยากแค้น เพราะต่างแบ่งปันกันอย่างเอื้ออารี มีวิถีดำเนินชีวิตแบบพอดี ไม่สุขล้น ไม่จนเกิน แบบที่เรียกสังคม Mo So หรือ Moderate Society อุปมาดั่งสังคมพระศรีอาริยะเมตตรัย ที่ชาวพุทธรอคอยว่าจะมาถึงในอนาคต และเรียกแบบสั้นๆว่า สังคมพระศรีอาริย์ (พระ-สี-อาน) ซึ่งคนอายุยืนถึง ๒๐๐ ปี แต่มีใบหน้าผุดผ่องราวกับหนุ่มสาววัย ๒๐ ต้นๆ

        เมืองฮุนซ่า ในปากีสถานตอนเหนือ แคว้นกัษมีร์ หรือแคชเมียร์ในอินเดีย ชุมชนแห่งหุบเขามุสตังในเนปาล เมืองจงเตี้ยนในจีนที่เปลี่ยนชื่อเป็น “เซียงเก้อหลีหล่า” หรือ “แชงกริล่า” แบบไม่สนใจใคร และอีกหลายเมืองในทิเบต ภูฏาน สิกขิม ที่ต่างมีวี่แววว่าจะเป็น “แชง กรีล่า” แดนอุดมคติในนวนิยายสุดคลาสสิก คือ “The Lost Horizon” ของเจมส์ ฮิลตัน

        เปล่าเลย ผมมิหาญกล้าจะว่าในเมืองไทยก็มี “แม่ฮ่องสอน”ที่พอจะใกล้เคียงกับ “แชงกริล่า” แต่เพียงอยากบอกว่า ขณะยืนอยู่บนพระธาตุดอยกองมู สถานที่ศักดิ์สิทธิ์ของชาวเมืองสามหมอก แล้วมองเห็นตัวเมืองแม่ฮ่องสอนซ่อนตัวอยู่ในหุบเขาโดยมีหนองจองคำและพระธาตุจองคำ กับพระธาตุจองกลางที่ยอดพระธาตุสะท้อนแสงแวววาววิจิตรา ประดิษฐานอยู่ริมหนอง

        ทำให้วูบหนึ่งของอารมณ์ความรู้สึก จินตนาการไปว่าช่างละม้าย “หุบเขาพระจันทร์สีน้ำเงิน” ของเจมส์ ฮิลตัน ยิ่งเห็นรันเวย์ สนามบินแม่ฮ่องสอน ซึ่งกล่าวได้ว่าเป็นสนามบินที่ตั้งประชิดใจกลางเมืองมากที่สุด ชวนให้คิดถึงสนามบินพาโร ณ เมืองท่าอากาศยานของราชอาณาจักรภูฏาน ซึ่งต่างมีรันเวย์สั้น และนักบินต้องมีประสบการณ์สูงในการนำเครื่อง “แลนดิ้ง” ลงหุบเขาแคบๆ เช่นเดียวกัน

ผู้คนทำงานแต่พอดี ไม่มีคนอดอยากยากแค้น เพราะต่างแบ่งปันกันอย่างเอื้ออารี มีวิถีดำเนินชีวิตแบบพอดี ไม่สุขล้น ไม่จนเกินแบบที่เรียกสังคม Mo So หรือ Moderate Society

        ภาพสนามบินยามเย็นซึ่งไม่มีเครื่องบินจอดแม้แต่ลำเดียวทำให้ตำนานเล่าขานบางเรื่องหวนคืนสู่ความทรงจำ นั่นคือเมื่อราว ๒๐ ปีย้อนหลัง มีเที่ยวบินจากเชียงใหม่มาแม่ฮ่องสอนวันละเที่ยวบินเดียว ตกตอนเย็น แดดร่มลมตก รันเวย์ก็แปรสภาพเป็นสวนสาธารณะ ที่ชาวเมืองแม่ฮ่องสอนจะหอบลูกจูงหลานมาปูเสื่อนั่งพักผ่อน เด็กๆ มาขี่จักรยาน เตะฟุตบอล ผู้ใหญ่มาตีแบดฯ เตะตะกร้อ