นิตยสารอนุรักษ์ ฉบับที่ 6
เรื่อง/ภาพ: ธีรภาพ โลหิตกุล
ล้ำเลอค่า…จิตรกรรมฝาผนัง
วัดเหนือ
วัดเทวสังฆาราม หรือวัดเหนือเป็นพระอารามหลวงเก่าแก่คู่เมืองกาญจนบุรี มาแต่สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น ตั้งอยู่ในย่านชุมชน “ปากแพรก” เขตอำเภอเมืองกาญจนบุรี อันเป็นจุดบรรจบของแควศรีสวัสดิ์กับแควไทรโยคมารวมกันเป็นจุดกำเนิดแม่น้ำแม่กลอง
อีกทั้งย่านปากแพรก ยังเป็นพระชาติภูมิหรือถิ่นกำาเนิดของเจ้าพระคุณสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก (เจริญ สุวฑฺฒโน) พระสังฆราชาลำดับที่ ๑๙ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
พระองค์ประสูติทางโลกที่ย่านปากแพรกแล้วประสูติทางธรรมที่พระอุโบสถหลังเก่าของวัดเทวสังฆาราม หรือวัดเหนือ ที่พระชนกชนนีเคยพาท่านไปทำาบุญแต่อ้อนแต่ออกโดยในปี พ.ศ. ๒๔๖๙ พระองค์บรรพชาเป็นสามเณรเจริญ คชวัตร จากนั้นใน พ.ศ. ๒๔๗๖เข้าพิธีอุปสมบทเป็นพระเจริญ สุวฑฺฒโนที่พระอุโบสถหลังนี้เช่นกัน
ยิ่งไปกว่านั้น ภายในพระอุโบสถหลังนี้ยังประดับภาพจิตรกรรมฝาผนังเล่าเรื่องพุทธประวัติอันงดงามล้ำเลอค่า ฝีมือช่างนิรนามแห่งยุครัตนโกสินทร์ตอนต้น โดยเฉพาะภาพเจ้าชายสิทธัตถะกำาลังจะขึ้นทรงม้ากัณฐกะที่ดูแลโดยนายฉันนะ เพื่อเสด็จออกจากพระราชวังในยามราตรี เรียกว่าภาพ “มหาภิเนษกรมณ์” แปลว่า การเสด็จออกเพื่อคุณอันยิ่งใหญ่ หมายถึงการเสด็จออกบวชของพระพุทธเจ้า