ปรากฏการณ์ “การล่มสลายของผึ้ง” ในยุโรปและอเมริกาเป็นข่าวใหญ่ไปทั่วโลก เพราะส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อภาคเกษตรกรรมผึ้งป่ามีบทบาทสำคัญในการผสมเกสรของพืชผลทางการเกษตรโดยสาเหตุมีด้วยกันหลายอย่าง ทั้งการถูกทำาลายที่อยู่อาศัย สารเคมีปรสิต และสภาพภูมิอากาศแปรปรวน อย่างไรก็ตาม นั่นเป็นปัญหาที่จะกระทบต่อการผลิตอาหารของมนุษย์เราอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
หมู่บ้านชาวปกาเกอะญอแห่งหนึ่งในอำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย มีความสัมพันธ์อันแน่นแฟ้นระหว่างคนกับผึ้งป่า ที่ช่วยกันสร้างป่าให้อุดมสมบูรณ์ ให้ความมั่นคงทางอาหาร รักษาสมดุลของระบบนิเวศ รวมทั้งสร้างรายได้ทางเศรษฐกิจให้กับชุมชน

นิตยสารอนุรักษ์ ฉบับที่ 24 | เรื่อง/ภาพ : ชลิต สภาภักดิ์ / REALFRAME
คนกับผึ้ง
ช่วยกัน
สร้างความยั่งยืน
ให้ผืนป่า

ผึ้งโพรง…คนสร้างรัง ผึ้งสร้างอาหาร
บ้านห้วยหินลาดในตั้งอยู่ในป่าอุดมสมบูรณ์ของอำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย เป็นแหล่งต้นน้ำแม่ลาวไหลลงสู่แม่น้ำโขง ช่วงปี พ.ศ. ๒๕๒๙-๒๕๓๑ รัฐให้สัมปทานป่าไม้ ป่าไม้ถูกทำลายอย่างหนักสัตว์ป่าสูญสิ้นไปจากป่าทำให้วิถีชีวิตของชาวบ้านเปลี่ยนไปอย่างมาก แม้ในปี พ.ศ. ๒๕๓๒ รัฐจะประกาศยกเลิกสัมปทานและปิดป่าชาวบ้านก็ยังต้องมาต่อสู้กับการจัดการลุ่มน้ำของรัฐอีกโดยให้ย้ายคนออกจากพื้นที่ต้นนำ้ทำให้ชาวบ้านกลายเป็นผู้บุกรุกไปโดยปริยายแต่กระนั้นพวกเขายังคงต่อสู้และทำทุกวิถีทางให้ทุกคนรู้ว่าวิถีการอยู่ร่วมกับป่าของพวกเขานั้นไม่ใช่การทำลายป่า

ผมเดินลัดเลาะไปตามไหล่เขาตามถนนที่ใช้ขนไม้ในอดีต มองไกลออกไปคือภาพของภูเขาสลับซับซ้อนและผืนป่าเขียวขจีทอดยาวไกลสุดสายตา บนทางเดินแคบๆ ชายรูปร่างสูงโปร่งข้างหน้าผมคือพ่อหลวงชัยประเสริฐโพคะ ผู้นำชุมชนปกาเกอะญอแห่งบ้านห้วยหินลาดใน เราเดินผ่านต้นไม้น้อยใหญ่ผมสังเกตเห็นต้นหนึ่งที่ใหญ่กว่าต้นอื่น “ต้นนี้ชาวบ้านขอไว้ไม่ให้ตัด” พ่อหลวงพูด