PTT Art Awards 2025
ดูภาพกว้างเกี่ยวกับโจทย์ก่อนตีความหมาย
แล้วมองลึกเข้าไปที่ละประเด็น
ค่อยกลั่นกรอง
ศิลปะช่วยสร้างความสุขให้ทั้งผู้สร้างและผู้ชม แต่พอวงการศิลปะบ้านเรามีการจัดงานประกวดศิลปกรรมหลายหลากเวทีในช่วงเวลาส่งงานประกวดใกล้เคียงกัน เลยทำให้ศิลปินรุ่นเล็กรุ่นใหญ่ที่ฝึกฝนฝีมือมาตลอดปีต้องเตรียมพร้อม โอกาสก้าวขึ้นเวทีประกวดเพื่อยกระดับพัฒนาตนเองแล้ว ยังได้เป็นส่วนหนึ่งของการสร้างสรรค์สังคมผ่านศิลปะอีกด้วย
นิตยสารอนุรักษ์ได้รับเกียรติจาก ผศ.ดร. เกรียงไกร กงกะนันทน์ หนึ่งในกรรมการตัดสินงานการประกวดศิลปกรรม ปตท. 2568 ครั้งที่ 40 มาคุยถึงการเตรียมตัวตีโจทย์ในหัวข้อรับปีพิเศษครบการจัดงานมายาวนานต่อเนื่องขึ้นปีที่ 40 ปัดพู่กัน สะบัดสี ปั้นดิน แกะไม้ เตรียมแท่นพิมพ์ไปจนถึงคว้า IPad ลงสนาม
” อาจารย์ กรรมการ ศิลปิน
ครีเอเตอร์ Art Toy “
ชวนรู้จัก ผศ.ดร. เกรียงไกร กงกะนันทน์ หรือ อาจารย์ตั้ม
หลายท่านคุ้นเคยกับอาจารย์ในบทบาทผู้เชี่ยวชาญด้าน Digital Art ผู้ร่วมลงมือร่างหลักสูตร และสอนประจำที่สาขาดิจิทัลอาร์ตส์ คณะดิจิทัลมีเดีย มหาวิทยาลัยศรีปทุม นักศึกษาอีกหลายสถาบันมีโอกาสได้เรียนกับอาจารย์ เช่น จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหาร เป็นต้น
หลายท่านคุ้นเคยกับบทบาทศิลปิน ผู้มีความเชี่ยวชาญด้านภาพพิมพ์ จิตรกรรม วาดเส้น องค์ประกอบศิลป์ การออกแบบ Installation Art และงาน Digital Art New Media ซึ่งอาจารย์ได้รับเชิญเข้าร่วมการแสดงงานศิลปกรรมในระดับประเทศและระดับนานาชาติมากกว่า 20 ประเทศ อีกหลายท่านที่สะสมผลงานทอยอาร์ตแนว Soft Power ไทย ลิโก ลิโก้ (Liko Liko Toy Art) คาแรคเตอร์เทวดาผู้พิทักษ์สิงโตหน้าวัดโพธิ์ ที่อาจารย์เป็นผู้สร้างสรรค์ และแน่นอนอาจารย์ตั้มยังเป็นหนึ่งในศิลปินจากเวทีการประกวดประกวดศิลปกรรม ปตท. รุ่นแรกอีกด้วย
” หัวข้อการประกวดปีนี้ คือ “เติบโต สมดุล ยั่งยืน” ครั้งนี้มีรางวัลพิเศษเยอะขึ้นเป็น 40 รางวัลเลยครับ “
ครบรอบ 40 ปี ประกวดศิลปกรรม ปตท. ปี 2568 กับความพิเศษปีนี้
ตลอด 40 ปีที่ผ่านมา บริษัท ปตท. จำกัด (มาหชน) มุ่งมั่น ส่งเสริม สร้างเวทีแห่งโอกาสในหลายแขนงไม่ว่าจะเป็นด้าน วิทยาศาสตร์ นวัตกรรม การศึกษา และศิลปะ งานศิลปกรรม ปตท. นับเป็นอีกหนึ่งเวทีที่ปตท. มุ่งมั่นสร้างพื้นที่แห่งโอกาสให้กับศิลปินทุกระดับอายุ ทุกประเภทตั้งแต่ จิตรกรรม ประติมากรรมสื่อผสม ดิจิทัลอาร์ต 2 มิติ และทัศนศิลป์อื่น ๆ ได้พัฒนาศักยภาพอย่างเต็มที่ ทั้งด้านความคิดสร้างสรรค์ ฝึกฝีมือ สร้างโอกาสให้ศิลปิน และส่งเสริมวงการศิลปะร่วมสมัยไทยให้ก้าวสู่เวทีโลก ซึ่งมีเยาวชนหลายคนใช้เวทีนี้เป็นบันไดก้าวแรกสู่ความสำเร็จในการเป็นศิลปินอาชีพ
” เปรียบเหมือน Soft Power หรือจดหมายเหตุบันทึกเรื่องราวประเทศไทยผ่านงานศิลปะตลอด 40 ปี “
จุดเด่นของการประกวดประกวดศิลปกรรม ปตท.
เพื่อส่งเสริมศิลปินให้พัฒนาศักยภาพอยู่เสมอ ปตท. จึงจัดงานประกวดอย่างต่อเนื่องแม้ในช่วง โควิด-19 มีหัวข้อการประกวดที่แตกต่างในแต่ละปี สะท้อนถึงบริบทของวัฒนธรรม สังคม เศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อมที่แตกต่างกัน เปรียบเหมือน Soft Power หรือจดหมายเหตุบันทึกเรื่องราวประเทศไทย ในช่วงเวลานั้นๆ สังคมเป็นอย่างไร เราจะได้เห็นการเติบโตของประเทศไทยผ่านงานศิลปกรรม และคณะกรรมการตัดสินผลงานเป็นผู้ทรงคุณวุฒิ ทำให้ศิลปินได้รับความรู้ ข้อคิดเห็นจากคณะกรรมการอีกด้วย
” ขอให้ศิลปินดูภาพกว้างเกี่ยวกับโจทย์ก่อนตีความหมาย แล้วมองลึกเข้าไปที่ละประเด็น ค่อยกลั่นกรอง “
จากหัวข้อ “เติบโต สมดุล ยั่งยืน” เริ่มต้นวางแนวคิดตีโจทย์อย่างไร
ปตท. เล็งเห็นว่าสังคมในปัจจุบันเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ทุกคนมีหน้าที่ร่วมมือกันให้สังคมเติบโตเป็น นอกจากศิลปะช่วยยกระดับและเยียวยาจิตใจ สร้างสรรค์สังคมให้เติบโตเป็นสังคมแข็งแรงที่น่าอยู่ สร้างสมดุลที่ยั่งยืนต่อไป
ตัวโจทย์เหมือนจะยากแต่ค่อนข้างเปิดกว้าง เราสามารถที่จะตีความตามที่เราเข้าใจ ดูภาพกว้างก่อน อยากเสนอด้านไหน อย่างเช่น สังคมไทย เศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม หรือภาพรวมในทุกด้าน แล้วค่อยเจาะลึกลงไปถึงมุมมองว่าอยากเสนอเรื่องราวปัจจุบันหรือในอนาคต แล้วความเติบโตยั่งยืนเป็นอย่างไร แบ่งมองลึกเข้าไปที่ละประเด็นค่อยกลั่นกรอง ศิลปินแต่ละคนใช้เวลาเตรียมการไม่เท่ากัน รุ่นเด็ก เยาวชน นักศึกษา อาจจะคิดแล้ววาดเลย ส่วนรุ่นประชาชนมักจะค้นคว้าข้อมูลรวบรวมมาถ่ายทอดเป็นภาพ แต่ละคนมีกระบวนการการคัดกรองที่แตกต่างกันไป
” เปิดโอกาสให้สร้างสรรค์งานศิลปะรูปแบบใหม่อย่างต่อเนื่อง “
เปิดรับผลงานประเภทดิจิทัลอาร์ต 2 มิติ ต่อเนื่องเป็นปีที่ 2 คาดหวังอย่างไร
ในอดีตเรานึกไม่ออกเลยว่าถ้าเราวาดรูปบนกระดาษแล้วเราจะวาดตรงไหนดี จากความก้าวหน้าของเทคโนโลยี เด็กและเยาวชนหลายคนหันมาทำงานศิลปะผ่านทาง IPad เครื่องมือที่นำมาสร้างสรรค์ผลงานแทนกระดาษ ทาง ปตท. จึงขยายโอกาสให้นำผลงานที่สร้างสรรค์ผ่านการใช้เทคโนโลยีมาส่งเข้าประกวดได้ ด้วยบริบทของสังคมที่เปลี่ยนไป งานศิลปะจึงมีความหลากหลายน่าสนใจขึ้น
นอกจากจะเป็นส่งเสริมให้เด็กและเยาวชนที่สนใจด้านศิลปะแล้ว ยังรู้จักการใช้ด้านความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีในทางที่สร้างสรรค์ ผลงานประเภทดิจิทัลอาร์ต 2 มิติจึงเป็นศิลปะมีรูปแบบใหม่ที่แตกต่างไปจากเดิม ทั้งนี้ยังผสมผสานศิลปะแบบเก่าไว้ด้วยกัน เมื่อมีส่งเสริมและเพิ่มพื้นที่ อยากเชิญชวนศิลปินได้แสดงศักยภาพเพิ่มขึ้นครับ
” ไม่อนุญาตให้ใช้ AI หรือวาดตามผลลัพธ์จาก Prompt ต้องบันทึกทุกขั้นตอนของสร้างผลงาน “
การสร้างผลงานประเภทดิจิตอลอาร์ต 2 มิติ อนุญาตให้ใช้ AI Generate หรือไม่
ในทุกผลงานที่ส่งประกวดนั้น อยากให้เป็นจากผลงานที่เกิดจากความนึกคิดและจินตนาการของศิลปิน 100% จึงไม่อนุญาตให้ใช้ AI ช่วยสร้างสรรค์ ในการทำงานศิลปะ เราอยากให้ศิลปินได้แสดงศักยภาพของความเป็นเอกลักษณ์อย่างเต็มที่โดยใช้ฝีมือ ลงมือทำ ไม่อนุญาตให้วาดตามผลลัพธ์จาก Prompt ส่วนการตัดสินทางคณะกรรมการพิจารณาใช้เกณฑ์เดียวกับผลงานประเภทอื่น ๆ ทั้งนี้จะมีการพิจารณาจากขั้นตอนการสร้างผลงาน ศิลปินจึงต้องบันทึกขั้นตอนแนวคิด การสร้างผลงานในแต่ละขั้นตอน ส่งมาอย่างละเอียดเพื่อพิจารณาด้วย
” ไม่ว่าจะเป็นผลงานประเภทใด ทุกลายเส้น พิจารณาจากความเป็น Original ของศิลปิน “
ข้อถกเถียงถึงผลงานประเภทดิจิตอลอาร์ต 2 มิติ กับความเป็นออริจินอล เช่น ในกรณีการใช้เทคโนโลยี AI ที่มีการใช้ลายเส้นเลียนแบบสตูดิโอดัง
คณะกรรมการตัดสินนอกจากพิจารณาจากแนวคิด และขั้นตอนที่ส่งมาประกอบ ไม่ว่าจะเป็นผลงานประเภทใด ทุกลายเส้น ยังให้ความสำคัญในการพิจารณาความเป็น Original ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของศิลปินผู้สร้างงานนั้น ๆ การแยกความแตกต่างระหว่างงานที่สร้างผ่าน AI จะมีลักษณะในที่แตกต่าง นอกจากนี้ยังมีคณะตรวจสอบที่มีประสบการณ์ช่วยคัดกรองไม่ให้มีการลอกเลียนแบบจากศิลปินอื่นอีกครั้งหนึ่ง
” ดูภาพรวมทั้งหมดของผลงาน ตั้งแต่แนวคิด องค์ประกอบ สี ขั้นตอนการสร้างผลงาน เทคนิค และความเป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่นของศิลปินผู้สร้างผลงาน “
มาถึงคำถามสำคัญ อะไร คือ หัวใจของการพิจารณาของคณะกรรมการตัดสินผลงานการประกวดศิลปกรรม ปตท. ครั้งที่ 40
คณะกรรมการตัดสินผลงานนั้นล้วนแต่เป็นผู้ทรงคุณวุฒิที่ได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติ กรรมการทุกท่านมีสิทธิ์และความเป็นส่วนตัวในการออกความคิดเห็นอย่างเต็มที่ ถือเสียงข้างมากเป็นเกณฑ์การตัดสิน ไม่ว่าผลงานที่ส่งเข้าประกวดนั้นเป็นประเภท จิตรกรรม ประติมากรรมสื่อผสม ดิจิทัลอาร์ต 2 มิติ และทัศนศิลป์อื่น ก็ตาม
คณะกรรมการตัดสินผลงานเริ่มดูจากภาพรวมทั้งหมดของผลงาน ตั้งแต่แนวคิดในการสร้างสรรค์ผลงาน องค์ประกอบ สี ขั้นตอนการสร้างผลงาน เทคนิค และความเป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่นของศิลปินผู้สร้างผลงาน เป็นอย่างไรบ้าง ผลงานถ่ายทอดออกมาสอดคล้องอย่างไร
เนื่องจากศิลปินไม่ได้โอกาสอธิบายแนวคิดต่อหน้าคณะกรรมการ จึงแนะนำให้พยายามเขียนอธิบายรายละเอียดแนวคิดในการสร้างสรรค์ผลงาน (Concept) ลงใบสมัครให้ละเอียด ซึ่งในส่วนนี้คณะกรรมการตัดสินนำมาดูประกอบว่าศิลปินนั้นได้ถ่ายทอดเรื่องราวแนวความคิดในนำเสนอเป็นอย่างไร ผลงานสะท้อนความรู้สึกตามที่ตั้งใจมากน้อยแค่ไหน ส่วนการส่งผลงานรูปแบบ ดิจิทัลอาร์ต 2 มิติ ขอให้บันทึกแต่ละขั้นตอนในการสร้างสรรค์ผลงานมาด้วย
เชิญชวนศิลปินที่สนใจเข้าร่วมส่งผลงาน “PTT Art Awards 2025”
ขอเชิญน้อง ๆ เยาวชน และศิลปินที่สนใจชื่นชอบในศิลปะ ส่งผลงานเข้าร่วมการประกวด ศิลปกรรม ปตท. ครั้งที่ 40 ในหัวข้อ “เติบโต สมดุล ยั่งยืน” ซึ่งปีนี้เป็นปีที่พิเศษครบรอบ 40 ปี เพื่อแสดงศักยภาพทางความคิดสร้างสรรค์ผ่านผลงานศิลปะ สิ่งที่ได้รับ คือ ประสบการณ์ การพัฒนาผลงานตนเอง และได้เผยแพร่ผลงานสู่สาธารณะชน ซึ่งมีคุณค่า ส่วนผลงานชิ้นที่ได้รับรางวัลจะนำไปจัดนิทรรศการเพื่อกระตุ้นโน้มน้าวให้ตระหนักถึงความสำคัญในการร่วมสืบสานและจรรโลงสังคมไทย
บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) และมหาวิทยาลัยศิลปากร จัดให้มี “PTT Art Awards 2025” การประกวดศิลปกรรม ปตท. 2568 ครั้งที่ 40 ในหัวข้อ “เติบโต สมดุล ยั่งยืน” พิเศษครบรอบ 40 ปี เพิ่ม 40 รางวัล มูลค่ากว่า 1.2 ล้านบาท กำหนดส่งผลงาน วันที่ 9 – 15 มิถุนายน นี้
รายละเอียดเพิ่มเติม ติดต่อได้ที่ FB หอศิลป์ ณ บ้านเจ้าพระยา และ www.pttplc.com
ภาพ: ปตท. / พันธ์สิริ สิริเวชชะพันธ์ / ธนิต มณีจักร เรื่อง: อาภาวัลย์ ลดาวัลย์
About the Author
