ทศคีรีธร ยักษ์รูปลักษณ์ใหม่สไตล์ ถวัลย์ ดัชนี
โดยในยุคนั้นภาพทศคีรีธรถูกตั้งราคาไว้ราวๆ 3000 บาท ซึ่งนับว่าสูงเอาการสำหรับผลงานศิลปินวัยรุ่นหน้าใหม่ที่เพิ่งแจ้งเกิด ในขณะที่ราคาทองในปี พ.ศ. 2516 ยังแค่บาทละ 900 เอง – ตัวแน่น ยักษ์ในแบบไทย ๆ แต่ไหนแต่ไรมามักมีแพทเทิร์นหน้าตา ท่าทางคล้าย ๆ กัน ทั้งยักษ์วัดพระแก้ว ยักษ์วัดโพธิ์ ยักษ์วัดแจ้ง ภาพยักษ์ตามผนังวัด หรือแม้แต่ยักษ์ที่สร้างกันใหม่ยุคหลังๆก็มักลอกแบบมาจากยักษ์โบราณตามวัดอย่างไม่มีผิดเพี้ยน เมื่อยักษ์ทุกตนดูเหมือน ๆ […]
บทเพลงแห่งจักรวาล ท่วงทำนองที่ต้องใช้ตาฟัง
มีนักสะสมศิลปะหลายต่อหลายท่านถามไถ่กันมาว่า ถ้าให้เปรียบผลงานศิลปะสมัยใหม่ของไทยกับพระเครื่อง อะไรคือผลงานชุดสุดยอดเบญจภาคี งานศิลปะ 5 ชิ้นที่คอลเลคชั่นศิลปะชั้นนำสมควรมี หากกำหนดคุณสมบัติในการเลือกสรรว่าผลงานทั้ง 5 นั้นต้อง สวยสะดุดตาน่าประทับใจ เป็นงานชุดที่ดีที่สุดของศิลปินที่ดังที่สุด พิสูจน์แล้วด้วยกาลเวลาว่ามีความสำคัญในแง่ประวัติศาสตร์ศิลปะของชาติ เป็นที่นิยมในหมู่นักสะสมผู้มากประสบการณ์ หายาก และมีมูลค่าสูง ในมุมมองของเราเบญจภาคีทางศิลปะที่ว่าเลยจะต้องประกอบไปด้วย ภาพวาดสีน้ำมันจากยุคเริ่มแรกที่ใช้สีสันแพรวพราวของ ถวัลย์ ดัชนี ภาพวาดสีน้ำมันจากยุคที่เรียนอยู่ในอิตาลีของ เฟื้อ หริพิทักษ์ ภาพวาดสีน้ำมันชุดไผ่บัวของ ทวี นันทขว้าง […]
พลังออร่าภูเขาทองของ ดำรง วงศ์อุปราช
เมื่อราว พ.ศ. 2500 สถาปนิกหนุ่มชาวไทยท่านหนึ่งเพิ่งเดินทางกลับมายังบ้านเกิด หลังจากสำเร็จการศึกษามาจากประเทศอังกฤษ บ้านเมืองเราในยุคสมัยนั้นการไปชมงานแสดงศิลปะถือเป็นกิจกรรมที่ประชาชนคนไทยส่วนใหญ่อาจจะไม่ค่อยเก็ท แต่สำหรับนักเรียนนอกหัวคิดทันสมัยที่ได้รับการบ่มเพาะนิสัยใส่ใจวัฒนธรรม กิจกรรมพรรค์นี้นับเป็นเรื่องน่าหลงใหลใคร่สัมผัสเป็นอย่างยิ่ง จากการข้องเกี่ยวกับวงการศิลปะอยู่เสมอๆ สถาปนิกผู้ซึ่งภายหลังได้รับตำแหน่งเป็นนายกสมาคมโฆษณา จึงเริ่มรู้จักมักจี่กับคนคอเดียวกัน อย่างบรรดาศิลปินสมัยใหม่ยุคบุกเบิกที่มีแนวทางศิลปะล้ำยุคดั่งผู้มาก่อนกาล และเริ่มมีผลงานภาพวาดในรูปแบบต่างๆเช่น คิวบิสม์ แอปสแตรกต์ อิมเพรสชั่นนิสม์ ฝีมือศิลปินไทยรวมถึงศิลปินต่างชาติ สะสมไว้ในบ้านพักส่วนตัวสไตล์ล้ำโลกที่ลงแรงออกแบบเองบนที่ดินแปลงสวยย่านหัวหมาก และแล้ววันเวลาก็ผ่านล่วงเลยไปอีกกว่า 60 ปี บ้านหลังงามแห่งนี้ก็ตกทอดไปสู่ทายาทผู้ซึ่งลงหลักปักฐานอยู่ในต่างจังหวัด เมื่อบ้านไม่ได้ถูกใช้สอยบ่อยอย่างที่เคย เลยถูกประกาศขายผ่านทางโลกออนไลน์โดยมีการโพสต์รูปถ่ายมุมต่างๆทั้งภายนอก ภายในเอาไว้ […]
แบกะดิน งานศิลป์สุเชาว์
เรื่อง/ภาพ: ตัวแน่น ช่วงนี้กระแสที่เกี่ยวกับภาพวาดฝีมือ สุเชาว์ ศิษย์คเณศ กำลังเป็นเรื่องฮิตติดลมบน มีผู้หลักผู้ใหญ่ในวงการออกมาเขียนหนังสือ เขียนบทความ แม้กระทั่งในงานประมูล ราคาผลงานสุเชาว์ก็พุ่งปรี๊ดอย่างกับติดจรวด ทำเอาเราถึงกับมานั่งคิดว่ารู้งี้ น่าจะกวาดงานสุเชาว์ชิ้นดีๆ เอาที่ชัวร์ๆ เก็บเอาไว้เยอะๆ สมัยที่ราคาค่างวดยังเฟรนด์ลี่ เพราะถ้าจะให้ไปตามหาซื้องานประเภทนี้ในวันนี้ บอกตามตรงว่าชิ้นเด็ดๆแต่ละชิ้นนี่ต้องมีหลายๆล้านไม่ต่างอะไรกับซื้อบ้านซักหลังสองหลัง ไหนๆก็ว่ากันถึงเรื่องบ้าน เรื่องสุเชาว์ กันแล้ว เลยจะขอเล่าถึงเหตุการณ์สุดพิลึกแบบ อึ้ง ทึ่ง ซึ่งเพิ่งพบเจอมากับตัวแบบหมาดๆ […]
ทองแท้ไม่แพ้ไฟ ดั่งงานศิลปะแท้ไม่แพ้การพิสูจน์
เรื่อง/ภาพ: ตัวแน่น ของทุกอย่างในโลก เมื่อไหร่ที่มีราคาค่างวดขึ้นมา ก็จะมีมิจฉาชีพสร้างของปลอมขึ้นมาเพื่อหาผลประโยชน์จากผู้ไม่รู้ สมัยก่อนในวงการศิลปะบ้านเราเรื่องพรรค์นี้ไม่ค่อยประสบพบเจอ เพราะงานศิลปะไม่ได้มีค่า เปลี่ยนมือกันในราคาถูกๆ บางทีรักใครชอบใครก็ยกให้กันฟรีๆ ไม่ได้มีการเปลี่ยนมือกันในราคาเป็นแสนเป็นล้านเหมือนในปัจจุบัน พอผลงานศิลปะในประเทศไทยเกิดมีมูลค่า เหล่าทุรชนก็กระดี๊กระด๊าเริ่มสร้างผลงานลอกเลียนศิลปินที่มีชื่อ แล้วเอามาเร่ขาย ผู้บริโภคจึงต้องระมัดระวังตรวจสอบกันให้ดีๆ มิฉะนั้นอาจจะเสียหายกลายเป็นเหยื่อโจรได้ แต่เดี๋ยวก่อน พอรู้อย่างนี้อย่าเพิ่งตกใจ พากันหนีหายเลิกซื้อหางานศิลปะกันไปหมด แม้ว่าการพิสูจน์ผลงานซักชิ้นว่าเป็นของแท้หรือเทียมบางทีก็ยาก แต่ก็ไม่ถึงกับดูไม่ออกบอกไม่ได้ ซึ่งเอาเข้าจริงยิ่งถ้าเราตระหนักให้มาก ตรวจสอบให้ละเอียดมีสารพัดอาวุธครบมือ การเสาะแสวงหา และพิสูจน์งานศิลปะซึ่ง […]
ยลวัดพระแก้วแล้วทะลุมิติไปกับ ประสงค์ ปัทมานุช
ภาพวัดพระแก้วในกรอบรูปไม้สักกรอบเล็กๆกรอบหนึ่งซึ่งแขวนแสดงอยู่ในการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติครั้งที่ 2 เมื่อ พ.ศ. 2493 นั้นเป็นเสมือนดั่งกรอบหน้าต่างแห่งกาลเวลาที่นำพาผู้ชมทะลุมิติเพื่อมาสัมผัสวงการศิลปะไทยในอีกเกือบ 80 ปีข้างหน้า ท่ามกลางผลงานจิตรกรรมชิ้นสำคัญในตำนานที่ปาดป้ายด้วยสีน้ำมันอย่างฉวัดเฉวียนด้วยโทนสีหนักๆผสมผสานกันในแบบอิมเพรสชั่นนิสม์ และประติมากรรมส่วนใหญ่ที่เน้นความสมจริงขั้นสุดในทุกกระเบียดของสรีระร่างกาย ภาพวัดพระแก้วภาพนี้ดูเหมือนจะไม่เข้าพวกกับผลงานชิ้นอื่นๆที่รายล้อมอยู่เอาซะเลย เพราะถูกสร้างสรรค์ด้วยคู่สีสวยๆดูฟรุ้งฟริ้งแทบออกไปทางพาสเทล แต่ละสีถูกระบายแบบทึบๆ เรียบๆ แบนๆ ตัดขอบคมๆแยกเป็นช่องๆ ภาพอุโบสถ เจดีย์ ต้นไม้ ก้อนเมฆ ท้องฟ้า ถูกหยิบยกมาเพียงรูปทรง ไม่เน้นความสมจริงใดๆ ผลงานศิลปะที่ใช้สี เทคนิค […]
เกียรติศักดิ์ ชานนนารถ กับจิตใต้สำนึกที่เป็นไทยในความรู้สึก
‘สมัยนั้นผมไปบ้านเพื่อน ไปเห็นหน้าต่างเก่าๆชุดนี้วางอยู่น่าสนใจดี ผมเลยยกกลับมาสร้างเป็นงาน…ภาพนี้ผมได้แนวคิดมาจากเสื้อที่แขวนอยู่บนราวตากผ้า…วันนี้พอได้มาเห็นรายละเอียด จำไม่ได้จริงๆว่าตอนนั้นผมทำถึงขนาดนี้เลย!’ นี่คือคำบอกเล่าของ เกียรติศักดิ์ ชานนนารถ ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) และศิลปินชั้นเยี่ยม ประเภทจิตรกรรม ที่พรั่งพรูออกมาขณะยืนอยู่ตรงหน้าผลงานสื่อผสมชิ้นสำคัญจากฝีมือของท่านเองที่มีชื่อว่า ‘ภาวะของจิตใต้สำนึก 2’ (State of the Subconscious 2) เมื่อบ่ายวันหนึ่งในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2567 หลังจากไม่ได้เห็นผลงานชิ้นนี้มาเกือบครึ่งศตวรรษ […]
ที่สุดของที่สุด คือ ภาพชุดนางละคร
ในการสะสมผลงานศิลปะสมัยใหม่ มีแนวคิดว่าผลงานที่จะมีราคาสูงต้องดูอินเตอร์ ไม่ดูเป็นผลงานของชาติใดชาติหนึ่ง นักสะสมที่ใดๆในโลกเขาจะได้เข้าใจ เผื่อจะสนใจหันมาสะสมด้วย ตลาดของผลงานนั้น ๆ ก็จะยิ่งกว้างขวางหลุดออกจากอาณาเขตประเทศต้นกำเนิด ไปมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จัก และมีนักสะสมมากมายหลากชาติ หลายภาษาให้ราคาแข่งขันกัน แนวคิดทำนองนี้ฟังดูมีเหตุมีผล แต่เอาเข้าจริงในบางสถานการณ์ก็ไม่สามารถแอพพลายได้ โดยเฉพาะในบ้านเราที่ผลงานศิลปะที่ดูไทยจ๋าแบบสุด ๆ บางชุด กลับกลายเป็นที่เสาะแสวงหาจนมีมูลค่าพุ่งทะยานแซงผลงานในแนวอื่น ๆ ที่ดูอินเตอร์ไปซะทั้งหมด เคยมีนักสะสมหลาย ๆ ท่านถามไถ่กันมาว่า […]
ทำไมระเบียงบ้าน ถวัลย์ ดัชนี ถึงมีแรมโบ้
เรื่อง/ภาพ: ตัวแน่น ในบรรดาฉากเหตุการณ์สำคัญต่างๆในพุทธประวัติ คงไม่มีฉากไหนที่ดูดรามาติก ยิ่งใหญ่ ทรงพลัง เร้าอารมณ์ ไปกว่าฉาก มารผจญ ซึ่งเกิดขึ้นในห้วงเวลาหลังจากที่เจ้าชายสิทธัตถะทรงประทับนั่งขัดสมาธิใต้ร่มพระศรีมหาโพธิ์ แล้วอธิษฐานจิตว่าหากยังไม่บรรลุสัมมาสัมโพธิญาณ จะไม่ลุกไปไหน ถึงแม้ร่างกายจะแห้งเหี่ยวเหลือเพียงหนังหุ้มกระดูกก็ตาม การตั้งจิตซึ่งนำไปสู่การตรัสรู้ในครั้งนี้เป็นปฏิปักษ์โดยตรงกับพญามารซึ่งดลใจให้ผู้คนประพฤติชั่ว และตกอยู่ใต้อำนาจ ส่งผลให้บัลลังก์แห่งพระยาวัสสวดีมารเกิดการสั่นไหวอย่างรุนแรง พระยาวัสสวดีมารจึงไม่รอช้าขี่ช้างคีรีเมขล์ พร้อมพรั่งด้วยกองทัพมารจำนวนมหาศาล ยกพลมาเพื่อขับไล่พระองค์ให้เสด็จหนีไป เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะยังทรงนิ่งเฉยไม่เกรงกลัว กองทัพมารจึงกระหน่ำซัดศัสตราวุธนานาชนิดเข้าใส่ แต่พอเข้าใกล้พระองค์อาวุธต่างๆกลับกลายสภาพเป็นกลีบดอกไม้ไปเสียทั้งหมด พระยาวัสสวดีมารเห็นดังนั้นจึงเปลี่ยนยุทธวิธีโดยการอ้างสิทธิ์ว่าเป็นเจ้าของที่ประทับใต้ร่มพระศรีมหาโพธิ์แห่งนี้ และสั่งให้พระองค์ลุกออกไป […]
ทะเลมรกต คู่ฟัดที่สูสีของซิมโฟนี่จักรวาล
เรื่อง/ภาพ: ตัวแน่น อาจจะฟังดูเหมือนอภินิหาร แต่ก็ไม่ใช่เรื่องที่เกินความคาดหมาย เมื่อได้ทราบข่าวว่าเมื่อในวันที่ 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2566 ที่ผ่านมา ภาพ ‘The Symphony of the Universe’ ฝีมือศิลปินไทยนามว่า ประเทือง เอมเจริญ จะถูกประมูลไปในราคาสูงถึง 6,048,000 ดอลลาร์ฮ่องกง หรือราวๆ 27,400,000 บาท […]
ปลา ถวัลย์ ดัชนี ในเงื้อมมือดาลี
เคยเห็นกันไหม มุกในหนังสือการ์ตูนขายหัวเราะ ที่คนกินข้าวคลุกน้ำปลา ในขณะที่ดูภาพวาดปลา จินตนาการไปว่ากำลังได้กินปลาตัวนั้นอยู่จริงๆ หากดูเผินๆ ก็แค่มุกขำๆ แต่ถ้ามาพินิจพิเคราะห์กันอย่างจริงจังผู้ที่ต้องตกอยู่ในสถานการณ์แบบนั้นคงรู้สึกอัดอั้นจนไม่มีทางจะขำออกเลย พอยกประเด็นเรื่องนี้ขึ้นมา ก็อดไม่ได้ที่จะนึกถึง สุเชาว์ ศิษย์คเณศ ศิลปินไทยท่านหนึ่ง ซึ่งมีชีวิตยากลำบาก กำพร้าพ่อแม่แต่ยังเล็ก เติบใหญ่มาแบบไม่มีสตางค์ต้องอยู่อย่างอดมื้อกินมื้อจากความอนุเคราะห์จากพี่สาว และเพื่อนๆ เมื่อเลือกอาชีพเป็นจิตรกรก็ถูกดูถูกดูแคลน บ้างหาว่าฝีมือเหมือนเด็กวาด บ้างก็ว่าผลงานที่สร้างสรรค์ออกมามีเนื้อหาเคร่งเครียดไม่เหมาะจะซื้อหาไปประดับประดา ก็แน่ล่ะสิเพราะสุเชาว์เลือกที่จะวาดภาพที่ถ่ายทอด ชีวิต และระบายความรู้สึกที่แท้จริงของตัวเองออกมาแบบไม่เสแสร้ง […]
‘สถูป’ จิ๊กซอว์ที่ไม่เคยเผยของ มณเฑียร บุญมา
เมื่อ มณเฑียร บุญมา เกิดมีมุมมองว่าผ้าใบและสีที่ใช้สร้างสรรค์งานศิลปะนั้นเปรียบเสมือนกรอบที่จำกัดจินตนาการ งานของมณเฑียรจึงสร้างสรรค์อย่างนอกกรอบไปเลยจนยากที่จะคาดเดารูปแบบและเทคนิคได้ เริ่มจากผลงานชุด ‘Changing World’ หรือ ‘โลกที่เปลี่ยนแปลง’ ในปี พ.ศ. 2526 ที่จัดแสดงร่วมกันกับเพื่อนๆศิลปิน ‘กลุ่มไวท์’ ที่มณเฑียรเป็นผู้ร่วมก่อตั้งและเป็นสมาชิก ในนิทรรศการครั้งนั้นโจทย์ที่ศิลปินทุกคนในกลุ่มได้รับคือการสร้างสรรค์จิตรกรรมสีน้ำ แทนที่จะเอาพู่กันจุ่มสีแล้วป้ายลงบนกระดาษให้เป็นภาพเหมือนที่ปกติเขาทำกัน มณเฑียรไม่ได้คิดถึงพู่กันหรือแม้แต่สีเลยด้วยซ้ำ แต่กลับคิดว่าสีน้ำคือสสารอะไรก็ได้ที่สามารถใช้น้ำเป็นตัวทำละลาย มณเฑียรจึงนำสนิมและครามมาละลายน้ำแทนสี ราดลงบนจานกระดาษที่มีเม็ดข้าวสารเรียงเป็นรูปสี่เหลียมสามเหลี่ยมเหมือนข้าวที่ถูกอัดมาในถ้วยก่อนเสิร์ฟในร้านอาหาร บางจานก็เรียงเป็นรูปร่างปลาหัวหักๆเหมือนปลาทูในเข่ง เมื่อเสร็จแล้วจึงนำจานมาติดเรียงกันด้วยกาวที่ทำเองจากกระเจี๊ยบแบบช่างไทยสมัยโบราณ […]
ไทรทัน และ เนียรีอิด เทพเจ้าผู้ดลใจให้ศิลปะไทยล้ำสมัย
เมื่อราว 100 ปีที่แล้ว ‘ดุสิตสโมสร’ คฤหาสน์สไตล์อิตาลีที่ออกแบบโดย มาริโอ ตามานโญ (Mario Tamagno) นั้นเพิ่งจะแล้วเสร็จใหม่ๆ ในยุคนั้น ตามานโญ นับว่าเป็นสถาปนิกมือหนึ่งในสยาม ขนาดพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ยังทรงไว้วางพระราชหฤทัยให้เป็นผู้สร้างพระที่นั่งอนันตสมาคม พระที่นั่งขนาดใหญ่โตโอ่อ่า อลังการที่สุดเท่าที่เคยมีมา ด้วยรสนิยม และความช่ำชองผู้ออกแบบ ดุสิตสโมสรจึงพร้อมสรรพไปด้วยรายละเอียดพิเศษอันหรูหรา กลายเป็นบ้านพักส่วนตัวหลังงามที่สร้างความประทับใจให้กับผู้ใดก็ตามที่มีโอกาสได้มาเยี่ยมเยียน ซึ่งรวมถึงพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว […]
วิทรูเวียนแมน เวอร์ชั่น ถวัลย์ ดัชนี
สำหรับคนรักศิลปะด้วยกันคงเข้าใจ หากชอบอะไรมากๆ เพียงแค่ได้เห็นรูปถ่ายเบี้ยวๆมัวๆที่ถ่ายติดเพียงเศษเสี้ยวของภาพวาด ก็สามารถส่งผลให้อดรีนาลีนหลั่งจนตื่นเต้นเกินคาด เสียจริตจะก้านเก็บอาการไว้ไม่ไหว หนึ่งในเหตุการณ์ที่ยังคงอยู่ในความทรงจำชัดเจนเหมือนเพิ่งพบประสบเมื่อวาน เกิดขึ้นในค่ำวันที่ 18 มิถุนายน พ.ศ. 2566 วันนั้นขณะที่เรากำลังมีความสุขกับอาหารจีนร้านโปรดอยู่ที่ย่าน Bayswater ณ กรุงลอนดอนประเทศอังกฤษ จู่ๆก็เห็นมีอีเมลล์จากผู้ส่งชื่อ Chris ส่งมาในกล่องจดหมายของบริษัทประมูลศิลปะที่เราบริหารอยู่ให้ช่วยประเมินมูลค่าภาพวาดลายเส้น และภาพพิมพ์ ฝีมือ ถวัลย์ ดัชนี เพราะเจ้าของอยากจะทำประกัน ภาพวาดลายเส้นนั้นเขียนขึ้นมาด้วยปากกาลูกลื่นบนกระดาษ ถวัลย์ค่อยๆบรรจงฝนหมึกทีละเส้นด้วยน้ำหนักอ่อนแก่จนเกิดเป็นภาพกลุ่มคนห้อมล้อมอยู่ด้วยกันในอิริยาบถต่างๆ […]