ในช่วงชีวิตของปุถุชนคนหนึ่ง ยูเรก้า โมเมนต์ (Eureka Moment) หรือห้วงเวลาแห่งความปิติขั้นสูงสุดเมื่อได้ค้นพบกับความลับแห่งจักรวาลที่เพียรไขว่คว้า นั้นเป็นเหตุการณ์แสนพิเศษที่เกิดขึ้นไม่บ่อย หรืออาจไม่เกิดขึ้นเลยตลอดอายุขัยของบุคคลผู้นั้น         ยูเรก้า โมเมนท์ ไม่ใช่แค่ความรู้สึกดีเหมือนเจอกุญแจบ้านดอกที่ทำหล่นหายไป แต่ยิ่งใหญ่เปรียบได้ดั่งการเข้าใจวิธีหาความถ่วงจำเพาะของ อาร์คิมิดิส หรือการรู้แจ้งถึงทฤษฎีสัมพันธภาพของ อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ เป็นโมเมนต์สั้น ๆ แต่ส่งผลสำคัญต่อความคิด มีผลต่อชีวิต อย่างตราตรึงตราบนานเท่านาน         ดั่งเช่นเรื่องราวของ ถวัลย์ ดัชนี […]

          สีน้ำเงินจึงถูกใช้โดยศิลปินเพื่อถ่ายทอดอารมณ์จากเบื้องลึกของจิตใจออกมาสู่ผืนผ้าใบ ครั้งหนึ่งขณะ ปาโบล ปิกัสโซ (Pablo Picasso) กำลังเดินทางไปต่างเมืองก็ได้ทราบข่าวร้ายว่าเพื่อนสนิทฆ่าตัวตาย และเมื่อปิกัสโซกลับมาถึงกรุงปารีสก็ได้ใช้ห้องสตูดิโอของเพื่อนที่เพิ่งเสียชีวิตในการวาดภาพ นี่คือจุดเริ่มต้นของผลงานยุคบลู (The Blue Period) จากบุคคลที่เคยสนุกสนานร่าเริง และมักออกไปสังสรรค์พบปะผู้คน ปิกัสโซเริ่มเก็บตัว ปลีกวิเวก ตัดขาดตนเองออกจากสังคม ด้วยความหดหู่อย่างรุนแรงปิกัสโซเลือกที่จะวาดภาพที่มีเนื้อหาเศร้าหมอง เช่นภาพเพื่อนที่ตายไปแล้ว โลงศพ คนตาบอด เด็กที่อดหยาก โดยใช้เพียงสีน้ำเงินในเฉดต่างๆระบายความรู้สึกเป็นภาพ           […]

เรื่อง/ภาพ: ตัวแน่น             ในการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติ ครั้งที่ 11 ซึ่งจัดขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2503 ก็เหมือนทุก ๆ ปีที่ผ่านมา ครั้งนี้มีเหล่าศิลปินชั้นแนวหน้าส่งผลงาน เพื่อร่วมประกวดประขันกันมากมายในหลากหลายหมวดหมู่อันประกอบไปด้วยจิตรกรรม ประติมากรรม ภาพเอกรงค์ แกะแม่พิมพ์ไม้ ศิลปตกแต่ง ศิลปในลักษณะไทยโบราณ และศิลปประยุกต์            เหตุที่ศิลปินทุกแขนงในยุคนั้นตั้งใจอย่างสุดความสามารถสร้างสรรค์ผลงานให้ล้ำเลิศ เพื่อผ่านด่านสุดหินได้ถูกคัดเลือกให้เข้าร่วมแสดง และประกวดในเวทีระดับประเทศนี้ เพราะต่างหมายมั่นปั้นมือว่าจะมีโอกาสคว้ารางวัลอันยิ่งใหญ่ที่สุดของวงการศิลปะไทย […]

นักวิจารณ์ศิลปะจึงมักจำแนกผลงานของทวีเป็นแนวเหนือจริง หรือเซอเรียลลิสต์ (Surrealist) และยกให้เป็นศิลปินคนแรก ๆ ของเมืองไทยที่ริเริ่มการวาดภาพในสไตล์นี้ – ตัวแน่น ในบันทึกช่วยจำที่ศาสตราจารย์ ศิลป พีระศรี เขียนขึ้นเมื่อราวปี พ.ศ. 2500 ระบุไว้ว่า ทวี 70000 นาย ดำรง 2700  นาย ชิต 5000 นาย ชลูด […]

โดยในยุคนั้นภาพทศคีรีธรถูกตั้งราคาไว้ราวๆ 3000 บาท ซึ่งนับว่าสูงเอาการสำหรับผลงานศิลปินวัยรุ่นหน้าใหม่ที่เพิ่งแจ้งเกิด ในขณะที่ราคาทองในปี พ.ศ. 2516 ยังแค่บาทละ 900 เอง – ตัวแน่น          ยักษ์ในแบบไทย ๆ แต่ไหนแต่ไรมามักมีแพทเทิร์นหน้าตา ท่าทางคล้าย ๆ กัน ทั้งยักษ์วัดพระแก้ว ยักษ์วัดโพธิ์ ยักษ์วัดแจ้ง ภาพยักษ์ตามผนังวัด หรือแม้แต่ยักษ์ที่สร้างกันใหม่ยุคหลังๆก็มักลอกแบบมาจากยักษ์โบราณตามวัดอย่างไม่มีผิดเพี้ยน          เมื่อยักษ์ทุกตนดูเหมือน ๆ […]

          มีนักสะสมศิลปะหลายต่อหลายท่านถามไถ่กันมาว่า ถ้าให้เปรียบผลงานศิลปะสมัยใหม่ของไทยกับพระเครื่อง อะไรคือผลงานชุดสุดยอดเบญจภาคี งานศิลปะ 5 ชิ้นที่คอลเลคชั่นศิลปะชั้นนำสมควรมี หากกำหนดคุณสมบัติในการเลือกสรรว่าผลงานทั้ง 5 นั้นต้อง สวยสะดุดตาน่าประทับใจ เป็นงานชุดที่ดีที่สุดของศิลปินที่ดังที่สุด พิสูจน์แล้วด้วยกาลเวลาว่ามีความสำคัญในแง่ประวัติศาสตร์ศิลปะของชาติ เป็นที่นิยมในหมู่นักสะสมผู้มากประสบการณ์ หายาก และมีมูลค่าสูง ในมุมมองของเราเบญจภาคีทางศิลปะที่ว่าเลยจะต้องประกอบไปด้วย ภาพวาดสีน้ำมันจากยุคเริ่มแรกที่ใช้สีสันแพรวพราวของ ถวัลย์ ดัชนี ภาพวาดสีน้ำมันจากยุคที่เรียนอยู่ในอิตาลีของ เฟื้อ หริพิทักษ์ ภาพวาดสีน้ำมันชุดไผ่บัวของ ทวี นันทขว้าง […]

         เมื่อราว พ.ศ. 2500 สถาปนิกหนุ่มชาวไทยท่านหนึ่งเพิ่งเดินทางกลับมายังบ้านเกิด หลังจากสำเร็จการศึกษามาจากประเทศอังกฤษ บ้านเมืองเราในยุคสมัยนั้นการไปชมงานแสดงศิลปะถือเป็นกิจกรรมที่ประชาชนคนไทยส่วนใหญ่อาจจะไม่ค่อยเก็ท แต่สำหรับนักเรียนนอกหัวคิดทันสมัยที่ได้รับการบ่มเพาะนิสัยใส่ใจวัฒนธรรม กิจกรรมพรรค์นี้นับเป็นเรื่องน่าหลงใหลใคร่สัมผัสเป็นอย่างยิ่ง จากการข้องเกี่ยวกับวงการศิลปะอยู่เสมอๆ สถาปนิกผู้ซึ่งภายหลังได้รับตำแหน่งเป็นนายกสมาคมโฆษณา จึงเริ่มรู้จักมักจี่กับคนคอเดียวกัน อย่างบรรดาศิลปินสมัยใหม่ยุคบุกเบิกที่มีแนวทางศิลปะล้ำยุคดั่งผู้มาก่อนกาล และเริ่มมีผลงานภาพวาดในรูปแบบต่างๆเช่น คิวบิสม์ แอปสแตรกต์ อิมเพรสชั่นนิสม์ ฝีมือศิลปินไทยรวมถึงศิลปินต่างชาติ สะสมไว้ในบ้านพักส่วนตัวสไตล์ล้ำโลกที่ลงแรงออกแบบเองบนที่ดินแปลงสวยย่านหัวหมาก           และแล้ววันเวลาก็ผ่านล่วงเลยไปอีกกว่า 60 ปี บ้านหลังงามแห่งนี้ก็ตกทอดไปสู่ทายาทผู้ซึ่งลงหลักปักฐานอยู่ในต่างจังหวัด เมื่อบ้านไม่ได้ถูกใช้สอยบ่อยอย่างที่เคย เลยถูกประกาศขายผ่านทางโลกออนไลน์โดยมีการโพสต์รูปถ่ายมุมต่างๆทั้งภายนอก ภายในเอาไว้ […]

เรื่อง/ภาพ: ตัวแน่น                   ช่วงนี้กระแสที่เกี่ยวกับภาพวาดฝีมือ สุเชาว์ ศิษย์คเณศ กำลังเป็นเรื่องฮิตติดลมบน มีผู้หลักผู้ใหญ่ในวงการออกมาเขียนหนังสือ เขียนบทความ แม้กระทั่งในงานประมูล ราคาผลงานสุเชาว์ก็พุ่งปรี๊ดอย่างกับติดจรวด ทำเอาเราถึงกับมานั่งคิดว่ารู้งี้ น่าจะกวาดงานสุเชาว์ชิ้นดีๆ เอาที่ชัวร์ๆ เก็บเอาไว้เยอะๆ สมัยที่ราคาค่างวดยังเฟรนด์ลี่ เพราะถ้าจะให้ไปตามหาซื้องานประเภทนี้ในวันนี้ บอกตามตรงว่าชิ้นเด็ดๆแต่ละชิ้นนี่ต้องมีหลายๆล้านไม่ต่างอะไรกับซื้อบ้านซักหลังสองหลัง          ไหนๆก็ว่ากันถึงเรื่องบ้าน เรื่องสุเชาว์ กันแล้ว เลยจะขอเล่าถึงเหตุการณ์สุดพิลึกแบบ อึ้ง ทึ่ง ซึ่งเพิ่งพบเจอมากับตัวแบบหมาดๆ […]

เรื่อง/ภาพ: ตัวแน่น           ของทุกอย่างในโลก เมื่อไหร่ที่มีราคาค่างวดขึ้นมา ก็จะมีมิจฉาชีพสร้างของปลอมขึ้นมาเพื่อหาผลประโยชน์จากผู้ไม่รู้ สมัยก่อนในวงการศิลปะบ้านเราเรื่องพรรค์นี้ไม่ค่อยประสบพบเจอ เพราะงานศิลปะไม่ได้มีค่า เปลี่ยนมือกันในราคาถูกๆ บางทีรักใครชอบใครก็ยกให้กันฟรีๆ ไม่ได้มีการเปลี่ยนมือกันในราคาเป็นแสนเป็นล้านเหมือนในปัจจุบัน พอผลงานศิลปะในประเทศไทยเกิดมีมูลค่า เหล่าทุรชนก็กระดี๊กระด๊าเริ่มสร้างผลงานลอกเลียนศิลปินที่มีชื่อ แล้วเอามาเร่ขาย ผู้บริโภคจึงต้องระมัดระวังตรวจสอบกันให้ดีๆ มิฉะนั้นอาจจะเสียหายกลายเป็นเหยื่อโจรได้          แต่เดี๋ยวก่อน พอรู้อย่างนี้อย่าเพิ่งตกใจ พากันหนีหายเลิกซื้อหางานศิลปะกันไปหมด แม้ว่าการพิสูจน์ผลงานซักชิ้นว่าเป็นของแท้หรือเทียมบางทีก็ยาก แต่ก็ไม่ถึงกับดูไม่ออกบอกไม่ได้ ซึ่งเอาเข้าจริงยิ่งถ้าเราตระหนักให้มาก ตรวจสอบให้ละเอียดมีสารพัดอาวุธครบมือ การเสาะแสวงหา และพิสูจน์งานศิลปะซึ่ง […]

ภาพวัดพระแก้วในกรอบรูปไม้สักกรอบเล็กๆกรอบหนึ่งซึ่งแขวนแสดงอยู่ในการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติครั้งที่ 2 เมื่อ พ.ศ. 2493 นั้นเป็นเสมือนดั่งกรอบหน้าต่างแห่งกาลเวลาที่นำพาผู้ชมทะลุมิติเพื่อมาสัมผัสวงการศิลปะไทยในอีกเกือบ 80 ปีข้างหน้า ท่ามกลางผลงานจิตรกรรมชิ้นสำคัญในตำนานที่ปาดป้ายด้วยสีน้ำมันอย่างฉวัดเฉวียนด้วยโทนสีหนักๆผสมผสานกันในแบบอิมเพรสชั่นนิสม์ และประติมากรรมส่วนใหญ่ที่เน้นความสมจริงขั้นสุดในทุกกระเบียดของสรีระร่างกาย ภาพวัดพระแก้วภาพนี้ดูเหมือนจะไม่เข้าพวกกับผลงานชิ้นอื่นๆที่รายล้อมอยู่เอาซะเลย เพราะถูกสร้างสรรค์ด้วยคู่สีสวยๆดูฟรุ้งฟริ้งแทบออกไปทางพาสเทล แต่ละสีถูกระบายแบบทึบๆ เรียบๆ แบนๆ ตัดขอบคมๆแยกเป็นช่องๆ ภาพอุโบสถ เจดีย์ ต้นไม้ ก้อนเมฆ ท้องฟ้า ถูกหยิบยกมาเพียงรูปทรง ไม่เน้นความสมจริงใดๆ ผลงานศิลปะที่ใช้สี เทคนิค […]

‘สมัยนั้นผมไปบ้านเพื่อน ไปเห็นหน้าต่างเก่าๆชุดนี้วางอยู่น่าสนใจดี ผมเลยยกกลับมาสร้างเป็นงาน…ภาพนี้ผมได้แนวคิดมาจากเสื้อที่แขวนอยู่บนราวตากผ้า…วันนี้พอได้มาเห็นรายละเอียด จำไม่ได้จริงๆว่าตอนนั้นผมทำถึงขนาดนี้เลย!’           นี่คือคำบอกเล่าของ เกียรติศักดิ์ ชานนนารถ ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) และศิลปินชั้นเยี่ยม ประเภทจิตรกรรม ที่พรั่งพรูออกมาขณะยืนอยู่ตรงหน้าผลงานสื่อผสมชิ้นสำคัญจากฝีมือของท่านเองที่มีชื่อว่า ‘ภาวะของจิตใต้สำนึก 2’ (State of the Subconscious 2) เมื่อบ่ายวันหนึ่งในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2567 หลังจากไม่ได้เห็นผลงานชิ้นนี้มาเกือบครึ่งศตวรรษ […]

         ในการสะสมผลงานศิลปะสมัยใหม่ มีแนวคิดว่าผลงานที่จะมีราคาสูงต้องดูอินเตอร์ ไม่ดูเป็นผลงานของชาติใดชาติหนึ่ง นักสะสมที่ใดๆในโลกเขาจะได้เข้าใจ เผื่อจะสนใจหันมาสะสมด้วย ตลาดของผลงานนั้น ๆ ก็จะยิ่งกว้างขวางหลุดออกจากอาณาเขตประเทศต้นกำเนิด ไปมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จัก และมีนักสะสมมากมายหลากชาติ หลายภาษาให้ราคาแข่งขันกัน            แนวคิดทำนองนี้ฟังดูมีเหตุมีผล แต่เอาเข้าจริงในบางสถานการณ์ก็ไม่สามารถแอพพลายได้ โดยเฉพาะในบ้านเราที่ผลงานศิลปะที่ดูไทยจ๋าแบบสุด ๆ บางชุด กลับกลายเป็นที่เสาะแสวงหาจนมีมูลค่าพุ่งทะยานแซงผลงานในแนวอื่น ๆ ที่ดูอินเตอร์ไปซะทั้งหมด           เคยมีนักสะสมหลาย ๆ ท่านถามไถ่กันมาว่า […]

เรื่อง/ภาพ: ตัวแน่น ในบรรดาฉากเหตุการณ์สำคัญต่างๆในพุทธประวัติ คงไม่มีฉากไหนที่ดูดรามาติก ยิ่งใหญ่ ทรงพลัง เร้าอารมณ์ ไปกว่าฉาก มารผจญ ซึ่งเกิดขึ้นในห้วงเวลาหลังจากที่เจ้าชายสิทธัตถะทรงประทับนั่งขัดสมาธิใต้ร่มพระศรีมหาโพธิ์ แล้วอธิษฐานจิตว่าหากยังไม่บรรลุสัมมาสัมโพธิญาณ จะไม่ลุกไปไหน ถึงแม้ร่างกายจะแห้งเหี่ยวเหลือเพียงหนังหุ้มกระดูกก็ตาม การตั้งจิตซึ่งนำไปสู่การตรัสรู้ในครั้งนี้เป็นปฏิปักษ์โดยตรงกับพญามารซึ่งดลใจให้ผู้คนประพฤติชั่ว และตกอยู่ใต้อำนาจ ส่งผลให้บัลลังก์แห่งพระยาวัสสวดีมารเกิดการสั่นไหวอย่างรุนแรง พระยาวัสสวดีมารจึงไม่รอช้าขี่ช้างคีรีเมขล์ พร้อมพรั่งด้วยกองทัพมารจำนวนมหาศาล ยกพลมาเพื่อขับไล่พระองค์ให้เสด็จหนีไป      เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะยังทรงนิ่งเฉยไม่เกรงกลัว กองทัพมารจึงกระหน่ำซัดศัสตราวุธนานาชนิดเข้าใส่ แต่พอเข้าใกล้พระองค์อาวุธต่างๆกลับกลายสภาพเป็นกลีบดอกไม้ไปเสียทั้งหมด พระยาวัสสวดีมารเห็นดังนั้นจึงเปลี่ยนยุทธวิธีโดยการอ้างสิทธิ์ว่าเป็นเจ้าของที่ประทับใต้ร่มพระศรีมหาโพธิ์แห่งนี้ และสั่งให้พระองค์ลุกออกไป […]

เรื่อง/ภาพ: ตัวแน่น อาจจะฟังดูเหมือนอภินิหาร แต่ก็ไม่ใช่เรื่องที่เกินความคาดหมาย เมื่อได้ทราบข่าวว่าเมื่อในวันที่ 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2566 ที่ผ่านมา ภาพ ‘The Symphony of the Universe’ ฝีมือศิลปินไทยนามว่า ประเทือง เอมเจริญ จะถูกประมูลไปในราคาสูงถึง 6,048,000 ดอลลาร์ฮ่องกง หรือราวๆ 27,400,000 บาท […]